Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
CIESZYN    
W Cieszynie istnieją dwa cmentarze żydowskie, oba położone przy ul. Hażlaskiej, na wzgórzu zwanym Winogradem. Stary cmentarz założył Jakub Singer w 1647 roku, jako miejsce pochówku przede wszystkim dla zmarłych z jego rodziny. Teren cmentarny został wykupiony przez cieszyńską gminę żydowską w 1785 roku. Do połowy dziewiętnastego wieku był to jedyna żydowska nekropolia Śląska Cieszyńskiego. W XIX wieku wybudowano dom przedpogrzebowy wraz z mieszkaniem dla dozorcy i stajnią. Przy cmentarzu funkcjonował również szpital - przytułek. Przed II wojną światową niektórzy historycy twierdzili, że na cmentarzu odnaleziono macewy z 1362 roku, jednak rewelacje te nie zostały potwierdzone. Najstarszy z zachowanych nagrobków pochodzi z 1686 roku. Wyryto na nim inskrypcję o treści: "Tu pochowana nasza matka, niewiasta szanowna, pani Estera córka świętego pana Józefa (błogosławionej pamięci, niech Pan pomści jego krew). (Zmarła) 13 adar roku 446 według małego rachunku i pogrzebana w niedzielę 14 adar. Niech dusza jej związana będzie w węzełku życia". Ostatnich pochówków dokonano w okresie międzywojennym. Na terenie cmentarza pod koniec II wojny światowej hitlerowcy dokonali zbiorowej egzekucji (kilknij tu po więcej informacji).
macewy w cieszynie Cieszyn - żydowski nagrobek nagrobek z 1707 roku macewa z Cieszyna
zdjęcia: Zbigniew Nowak

Pod koniec XIX wieku teren pierwszego cmentarza żydowskiego w Cieszynie został całkowicie wykorzystany. Dzięki staraniom przewodniczącego miejscowej gminy wyznaniowej J. Glesingera, w 1898 roku w pobliżu starej nekropolii zakupiono parcelę z przeznaczeniem na cmentarz. Formalności natury prawnej oraz protesty właścicieli pobliskich gruntów spowodowały, że nekropolia została oddana do użytku dopiero w 1907 roku. Cmentarz urządzono według planów znanego cieszyńskiego budowniczego Aloisa Jedeka, a dom przedpogrzebowy zaprojektował wiedeński architekt Jakub Gartner. Okres II wojny światowej cmentarz przetrwał w relatywnie dobrym stanie. Ostatnim pochowanym był Edward Weber, przewodniczący Żydowskiej Kongregacji Wyznaniowej w Cieszynie, zmarły w dniu 24 marca 1961 roku.

Warto wspomnieć też o cmentarzu żydowskim w Czeskim Cieszynie, położonym przy ulicy Hrbitovni. De facto jest to wydzielona kwatera na cmentarzu komunalnym, przekazana społeczności żydowskiej w 1926 roku. Dwa lata później wzniesiono dom przedpogrzebowy. Podczas II wojny światowej Niemcy zniszczyli cmentarz, wywożąc z niego większość macew. Do dziś przetrwało kilkadziesiąt nagrobków wykonanych z granitu i marmuru. Klucz do cmentarza przechowują Technicke Sluzby Mesta C. Tesina, Hrbitovni 178, 737 01 Cesky Tesin; tel. 0659/25586.

tekst: K. Bielawski
Bibliografia:
J. Spyra: "Śladami cieszyńskich Żydów"
M. Wodziński: "Hebrajskie inskrypcje na Śląsku XIII-XVIII w."

Stary cmentarz żydowski w Cieszynie w obiektywie Ewy Rytek
macewy w cieszynie
macewy w cieszynie
macewy w Cieszynie
Tu pochowany mąż szanowny, prawy i cnotliwy, wielmożny pan Beniamin Zew Wolf, syn pana Mojżesza Cziferera, zmarł w piątek 2 dnia półświęta Pesach 470 roku według małego rachunku. Niech dusza jego związana będzie w węzełku życia. (data śmierci: 18 IV 1710 r., źródło tłumaczenia: Marcin Wodziński, Hebrajskie inskrypcje na Śląsku XIII - XVIII wieku).
macewy w cieszynie
macewy w cieszynie
macewy w cieszynie
macewy w cieszynie
macewy w cieszynie
macewy w cieszynie
Nowy cmentarz żydowski w Cieszynie w obiektywie Ewy Rytek
Poszukujemy wszelkich informacji o tym cmentarzu: jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji, nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem.
Korespondentom gwarantujemy dyskrecję.
Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas