Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
SZUBIN      

Według różnych źródeł, cmentarz żydowski w Szubinie został założony pod koniec XVIII wieku lub na początku XIX wieku, poza miastem, przy obecnej ul. Kcyńskiej. Podczas drugiej wojny światowej teren cmentarza stał się miejscem licznych egzekucji.

Do dziś na powierzchni 0,73 ha zachowało się zaledwie kilka nagrobków. Część terenu cmentarnego została zabudowana. Na cmentarzu znajduje się pomnik ku czci zamordowanych tu obywateli polskich, z napisem o treści: "Miejsce uświęcone męczeńską krwią Polaków rozstrzelanych przez hitlerowców. Wrzesień-październik 1939 r.".

21 września 2011 r. z inicjatywy Mirosława Rzeszowskiego - Dyrektora Rejonowej Biblioteki Publicznej w Szubinie i Prezesa Szubińskiego Towarzystwa Kulturalnego na cmentarzu ufundowano pomnik z napisem: "Pamięci Żydów spoczywających na tym cmentarzu Szubińskie Towarzystwo Kulturalne 2011". Na obelisku umieszczono tablicę pamiątkową wykonaną przez Romana Wesołowskiego z Kcyni. Obok pomnika ustawiono odnalezioną przez jednego z mieszkańców miasta macewę Antonie Bry (hebrajskie imię: Tojwa córka Falka), zmarłej 15 marca 1889 r. (12 adar II 5649 r.). Na ceremonię odsłonięcia pomnika przybyli m.in. Michael Schudrich - Naczelny Rabin Polski, ks. Łukasz Boruch, pastor Ryszard Jankowski, Jan Rulewski - senator RP, Teresa Piotrowska - poseł RP, Artur Michalak - przewodniczący Rady Powiatu Nakielskiego, Andrzej Wrona - wiceprzewodniczący Rady Miejskiej w Szubinie, Danuta Siewkowska - prezes Oddziału Akcji Katolickiej w Szubinie, Andrzej Kokociński - prezes Bractwa Kurkowego w Szubinie, delegacja Braci Kurkowych z Okręgu Bydgoskiego, Zbigniew Ostrowski - wicewojewoda kujawsko-pomorski, Andrzej Kindermann - wicestarosta Powiatu Nakielskiego, Ignacy Pogodziński - Burmistrz Szubina z zastępcą Mariuszem Piotrkowskim, Renata Kabulla -sekretarz Urzędu Miejskiego w Szubinie, radni powiatowi i gminni, członkowie Szubińskiego Towarzystwa Kulturalnego, dyrektorzy szkół, działacze społeczni, młodzież szkolna oraz mieszkańcy Szubina.

nagrobek na cmentarzu żydowskim w Szubinie
Mirosław Rzeszowski i Michael Schudrich podczas ceremonii odsłonięcia pomnika

Uroczystość była zwieńczeniem prac trwających blisko rok. Ustanowienie miejsca pamięci zrealizowano w ramach projektu pod nazwą "Szubin pamięta" zaaprobowanego przez komisję powołaną przez Zarząd Powiatu. Inicjatywa zyskała także akceptację Rady Rabinicznej do spraw cmentarzy. Projekt współfinansowany przez Starostwo Powiatowe Nakło nad Notecią uzyskał też wydatne wsparcie finansowe władz Szubina oraz pomoc finansową i rzeczową sponsorów i darczyńców.

Odsłonięcie tablicy pamiątkowej poprzedziło wystąpienie Mirosława Rzeszowskiego - prezesa Szubińskiego Towarzystwa Kulturalnego, autora projektu i inicjatora działań upamiętniających mniejszości narodowe na terenie Szubina. Po recytacji wiersza "Elegia miasteczek żydowskich" autorstwa Antoniego Słonimskiego w wykonaniu gimnazjalistów Katarzyny Frontczak i Szymona Wypycha głos zabrali goście. Wśród przemawiających znaleźli się Michael Schudrich Naczelny Rabin Polski, który swoje wystąpienie poprzedził modlitwą za zmarłych, ks. Łukasz Boruch, pastor Ryszard Jankowski oraz Zbigniew Ostrowski wicewojewoda kujawsko-pomorski i Andrzej Kindermann wicestarosta Powiatu Nakło nad Notecią.

tekst: M. Rzeszowski & K. Bielawski

Dane osobowe odczytane z zachowanych nagrobków na cmentarzu w Szubinie. Oprac. K. Bielawski

Imię
Imię hebrajskie
Imię ojca
Nazwisko
Data śmierci
Informacje dodatkowe
Antonie
Tojwa
Falk
Bry
15.03.1889
Urodzona 03.04.1873
Ephraim
Efraim
Aharon
Springer
07.06.1901
Urodzony 28.03.1844
Marcus
Rafael Mordechaj
Szlomo
Marcus
22.08.1919
Awraham ha-Lewi
Kobieta


nagrobek na cmentarzu żydowskim w Szubinie nagrobek na cmentarzu żydowskim w Szubinie nagrobek na cmentarzu żydowskim w Szubinie nagrobek na cmentarzu żydowskim w Szubinie
foto: Aleksander Schwarz foto: Aleksander Schwarz foto: Aleksander Schwarz foto: Aleksander Schwarz
Poszukujemy wszelkich informacji o tym cmentarzu: jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji, nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem.
Korespondentom gwarantujemy dyskrecję.
Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas